Bọ cánh cứng là gì? Tìm hiểu về bọ cánh cứng

Bọ cánh cứng là gì? Chúng thuộc họ gì và có tác dụng hay gây hại gì tới đời sống, nông nghiệp không? Chắc chắn còn rất nhiều thắc mắc đến loại bọ này. Vậy hãy cùng Mẹo Nhà Nông tìm hiểu nhé!

Bọ cánh cứng là gì?

Còn được gọi là Coleoptera phát âm /ˌkoʊliˈɒptərə/; từ tiếng Hy Lạp κολεός, koleos nghĩa là “màng bọc, bao, vỏ, áo” và πτερόν, pteron nghĩa là “cánh”. Là một bộ động vật cánh cứng lớn và đa dạng với khoảng 400,000 loài đã được miêu tả.

Chúng chiếm một phần lớn của thế giới động vật, là một trong những bộ động vật phổ biến nhất trên Trái Đất.

Đặc điểm đặc trưng của bọ cánh cứng là cánh trước biến thành cánh cứng bảo vệ, được gọi là “sải cánh”, và cánh sau mỏng màn, được gọi là “ván cánh”.

 

Chúng sống ở hầu hết các môi trường trên Trái Đất, từ các môi trường nước ngọt đến môi trường nước biển, từ rừng mưa nhiệt đới đến sa mạc, và từ núi cao đến đất thấp. Chúng có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, thường là loài ăn thừa thức ăn, loài phân huỷ, và loài cản trở sự phát triển của cây cối.

 

Một số loài còn gây hại cho nông nghiệp và các nguồn thực phẩm. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều loài bọ cánh cứng có giá trị kinh tế cao như bọ cánh cứng mài gỗ và bọ cánh cứng bói tiền.

Bộ Coleoptera chứa rất nhiều phân loại và họ khác nhau. Dưới đây là một số thông tin về một số phân loài bọ cánh cứng quan trọng:

1. Phân loài

Phân loại trên Thế Giới:

• Phân họ Carabidae: Họ Carabidae thường được gọi là “bọ cánh cứng chạy” hoặc “bọ cánh cứng mất trí” và bao gồm nhiều loài có kích thước và màu sắc đa dạng. Một số trong số họ này là loài ăn sâu bọ, giúp kiểm soát sâu bệnh hại trong nông nghiệp.

 

• Phân họ Curculionidae: Họ Curculionidae, còn gọi là “bọ xít” hoặc “bọ mắt biếc,” bao gồm các loài có mặt trên khắp thế giới. Một số loài trong họ này là loài gây hại cho cây trồng, vì chúng làm hỏng lá và trái của cây.

 

• Phân họ Cerambycidae: Họ Cerambycidae, còn gọi là “bọ cánh cứng mài gỗ,” thường có thân dài và mỏ dài. Chúng phát triển trong gỗ cây và có thể gây hại cho cây trồng và cây cối.

 

• Phân họ Chrysomelidae: Họ Chrysomelidae, còn gọi là “bọ cánh cứng ăn lá,” thường ăn lá cây và có thể gây hại cho nông nghiệp bằng cách gặp phải cây trồng và cây cối.

 

• Phân họ Tenebrionidae: Họ Tenebrionidae thường được gọi là “bọ cánh cứng bói tiền” và thường xuất hiện trong các môi trường khắc nghiệt như sa mạc và vùng khô hanh. Một số loài trong họ này có giá trị kinh tế, được sử dụng làm thức ăn cho các loài thú cưng như thú cảnh.

 

• Phân họ Coccinellidae: Họ Coccinellidae, còn gọi là “bọ cánh cứng bọ rùa,” là loài ăn côn trùng, đặc biệt là sâu bọ, và thường được biết đến là loài có ích trong việc kiểm soát sâu bệnh hại trong nông nghiệp và vườn trồng.

 

• Phân họ Scarabaeidae: Họ Scarabaeidae, gọi là “bọ cánh cứng bọ đất,” bao gồm nhiều loài có tầm quan trọng trong việc phân hủy chất hữu cơ và làm đất phát triển. Một số loài trong họ này cũng là loài gây hại cho cây trồng.

Các phân họ và họ trong bộ Coleoptera có nhiều loài con và phân loài khác nhau, làm cho nó trở thành một trong những bộ động vật đa dạng nhất và phong phú nhất trên Trái Đất.

Phân loại tại nước ta: 

Việt Nam có một sự đa dạng rất lớn về loài bọ cánh cứng (Coleoptera) do nước ta nằm ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, có nhiều môi trường sống và đa dạng thực phẩm.

Dưới đây là một số ví dụ về loài bọ cánh cứng ở nước ta:

– Họ Carabidae: Họ Carabidae rất phổ biến tại Việt Nam. Một số loài như bọ cánh cứng mất trí thường được tìm thấy trong các khu vườn và cánh đồng, chúng có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sâu bệnh hại.

 

– Họ Curculionidae: Bọ cánh cứng xít (Curculionidae) cũng phong phú ở Việt Nam. Một số loài trong họ này gây hại cho cây trồng quan trọng như lúa, bắp, và cà chua.

 

– Họ Cerambycidae: Bọ cánh cứng mài gỗ họ Cerambycidae có nhiều loài phân bố rộng rãi tại Việt Nam. Chúng phát triển trong gỗ cây và có thể gây hại cho cây cối và nguồn gỗ.

 

– Họ Chrysomelidae: Họ Chrysomelidae thường gặp ở Việt Nam và có thể gây hại cho các loại cây trồng bằng cách ăn lá.

 

– Họ Tenebrionidae: Bọ cánh cứng bói tiền (Tenebrionidae) cũng phân bố tại Việt Nam, đặc biệt là ở các môi trường khắc nghiệt như sa mạc và vùng khô hanh.

 

– Họ Coccinellidae: Bọ cánh cứng bọ rùa (Coccinellidae) là loài có ích trong kiểm soát sâu bệnh hại và thường được tìm thấy trong các vườn và cánh đồng ở Việt Nam.

 

– Họ Scarabaeidae: Bọ cánh cứng bọ đất (Scarabaeidae) phân bố rộng rãi tại Việt Nam và thường có vai trò quan trọng trong việc phân hủy chất hữu cơ và làm đất phát triển.

7 loại trên phổ biến này chỉ là một phần nhỏ của sự đa dạng của bọ cánh cứng ở Việt Nam. Có hàng ngàn loài khác nhau trong đất nước này, và nhiều loài chưa được miêu tả hoặc nghiên cứu đầy đủ.

→ Đọc thêm: Cách làm chuồng gà siêu đơn giản

2. Thức ăn chính của bọ 

Bọ cánh cứng là một bộ động vật đa dạng, và thức ăn của chúng có sự biến đổi lớn tùy thuộc vào loài và phân loại cụ thể. Dưới đây là một số loại thức ăn chính của chúng:

 

• Thức ăn thảo mộc và lá cây: Một số loài bọ ăn lá cây, đặc biệt là các loài thuộc phân họ Chrysomelidae và Curculionidae. Chúng có thể gây hại cho cây trồng và cây cối bằng cách ăn lá, làm suy yếu cây và làm giảm sự sinh trưởng của chúng.

 

• Thức ăn cây trồng: Một số loài là loài gây hại cho nông nghiệp bằng cách ăn các loại cây trồng quan trọng như lúa, ngô, cà chua, hoặc cây ăn trái khác. Ví dụ, bọ cánh cứng họ Curculionidae thường gây hại cho cây trồng như bắp và cà chua.

 

• Thức ăn sâu bọ: Một số loài là loài ăn sâu bọ, như bọ cánh cứng họ Carabidae. Chúng có vai trò quan trọng trong kiểm soát sâu bệnh hại trong môi trường tự nhiên và nông nghiệp.

 

• Thức ăn gỗ: Bọ cánh cứng họ Cerambycidae, còn gọi là “bọ cánh cứng mài gỗ,” ăn gỗ cây. Chúng phát triển trong gỗ cây và có thể gây hại cho cây trồng và cây cối.

 

• Thức ăn phân hủy và chất hữu cơ: Một số loài, như bọ cánh cứng họ Scarabaeidae, ăn phân và các loại chất hữu cơ khác. Chúng có vai trò quan trọng trong việc phân hủy và tái chế chất thải hữu cơ trong tự nhiên.

 

• Nấm và các loại thực phẩm khác: Một số loài có thể ăn nấm hoặc các loại thực phẩm khác như chất dầu và quả chín.

 

Bọ cánh cứng là một bộ động vật rất đa dạng, và thức ăn của chúng có thể thay đổi tùy thuộc vào loài và môi trường sống cụ thể.

Lợi ích và tác hại của bọ cánh cứng

Bọ cánh cứng (Coleoptera) có vai trò quan trọng và đa dạng trong đời sống và nông nghiệp. Dưới đây là một số điểm về lợi ích và tác hại:

 

1. Lợi ích 

 

Kiểm soát sâu bệnh hại:

Một số loài, như bọ cánh cứng chạy (họ Carabidae) và bọ cánh cứng bọ rùa (họ Coccinellidae), là loài ăn côn trùng và sâu bệnh hại. Chúng có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các loài côn trùng gây hại cho nông nghiệp và vườn trồng.

 

Phân hủy chất hữu cơ:

Một số loài, như bọ cánh cứng bọ đất (họ Scarabaeidae) và bọ cánh cứng bói tiền (họ Tenebrionidae), ăn phân và chất hữu cơ khác. Chúng giúp phân hủy chất thải hữu cơ và cải thiện chất lượng đất.

 

Làm đất phát triển:

Đặc biệt là bọ cánh cứng bọ đất, đào lỗ trong đất, tạo ra hệ thống lỗ và hốc trong đất, giúp cải thiện cấu trúc đất và thông gió cho cây trồng.

 

Phát triển làm thực phẩm cho động vật cảnh:

Một số loài như bọ cánh cứng bói tiền, được sử dụng làm thức ăn cho các loài thú cưng và động vật cảnh, chẳng hạn như reptile và chim.

2. Tác hại 

 

Gây hại cho cây trồng: Một số loài, như bọ cánh cứng xít (họ Curculionidae) và bọ cánh cứng ăn lá (họ Chrysomelidae). Có thể gây hại cho cây trồng bằng cách ăn lá, rễ, hoặc trái cây, gây thiệt hại kinh tế đáng kể trong nông nghiệp.

 

Gây hại cho gỗ cây: Bọ cánh cứng mài gỗ (họ Cerambycidae) phát triển trong gỗ cây và có thể gây hại cho nguồn gỗ quý trọng, như cây trồng và cây rừng.

→ Đọc thêm: Tìm hiểu các loại gỗ bạch đàn ở nước ta

Gây hại cho môi trường tự nhiên: Một số loài bọ gây hại cho môi trường tự nhiên bằng cách ăn thực phẩm của các loài động vật khác hoặc cạnh tranh với chúng để tìm thức ăn.

Như vậy, bọ cánh cứng có vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng sinh thái, kiểm soát sâu bệnh hại và cải thiện chất lượng đất.

Thế nhưng cũng có thể gây hại cho nông nghiệp và nguồn thực phẩm nếu không được kiểm soát. Điều quan trọng là đảm bảo sự cân bằng giữa lợi ích và tác hại của chúng trong hệ thống động thực vật.

Trên đây là tổng hợp về tìm hiểu bọ cánh cứng là gì? Các thông tin liên quan đã được Mẹo Nhà Nông tổng hợp, hy vọng hữu ích tới độc giả. Hãy cùng tham khảo bài viết khác từ chúng tôi nhé!